https://kitapbuch.blogspot.com.tr: KİTAP YORUMU-17: "Osmanlıyı Yeniden Keşfetmek"

OSMANLIYI YENİDEN KEŞFETMEK

Yazarı : Prof. İlber ORTAYLI

Yayınevi : Timaş Yayınları

Basım : 37. Baskı 2013, İlk Baskı 2006 / 256 Sayfa

Türü : Deneme

Kategori : Ortaöğretim / Yetişkin

Kitabın Yorumu

“Osmanlıyı Yeniden Keşfetmek” isimli kitap; ülkemizin önemli bir değeri, kazanımı olan Prof.Dr.İlber Ortaylı'nın; Osmanlı İmparatorluğu’nun kimliğini, esas kurumlarını ve Padişah’tan halka kadar insanların yaşam tarzlarını özetlediği tarih alanında bir denemedir.

Kitabın üç kelimeyle özeti için; “Devlet, İstanbul, Enderun”, üç kelimeyle yorumu için; “Anlaşılır, öğretici, harika” diyebiliriz.

Kitapta; Fatih devrinden başlamak üzere kişilik özellikleri de dâhil padişahlar, merkez yönetim sistemi (Vezirler, Divanı Hümayun, Saray Teşkilatı, Harem, Yeniçeri, Enderun, protokol), taşra yönetim sistemi (kadılar), eyaletler (özellikle Mısır), eğitim sistemi (ilmiye sınıfı, modern tedrisat), halkın yaşayışı (Osmanlı mutfağı) ve kültürü konu edilmektedir.

Devşirme sistemi detaylı anlatılmış. Padişahlardan Fatih ve Yavuz ayrıntılı olarak tahlil edilmiş. İstanbul’la ilgili de harika bilgiler var. İstanbul’da yaşıyorsanız, bu kitabı okumak size yaşadığınız şehirle ilgili ilave bir farkındalık sağlayabilir.

“Türklerin Altın Çağı” kitabını okuyanlar için Fatih’le ilgili anlatımlar mükerrer olsa da, bıktırmıyor. Ayrıca hemen her sayfada 1-2 özgün bilgi veya yorum yer alıyor. Okudukça da, bilgileriniz pekişiyor ve taşlar yerine oturuyor.

Kitaptaki sade dil ve sohbet tarzı anlatım, zevkli bir okuma sağlıyor. İstenirse ve zaman da varsa bir günde okunabilecek bir kitap.

Kitabı bitirince okurda iki şey kalıyor. İlki; Osmanlı’nın sağlam bir devlet teşkilatı olduğu, ikincisi İlber Hoca’nın milletimiz için bir şans olduğu.

İlber ORTAYLI’nın, eserlerinin ve konuşmalarının; milletimize tarih bilinci kazandırmak ve tarihi sevdirmek maksadı taşıdığını düşünüyorum. Çünkü kullandığı dil, basit anlatımı tercih etmesi, çözüm önerileri, genellemeleri ve özetlemeleri bize bunu düşündürüyor. Hem bu nedenle, hem de eleştirecek yeterli alt yapımızın olmaması nedeniyle, kitabı yorumlamaktan ziyade memnuniyetle tanıtımını yapıyoruz. Ancak yine de; kitabın isminin, içerikle ve maksatla çok uyumlu olmadığı tespitine katılıyoruz. Zira kitap; yeni bir keşif yapmıyor, bilakis bazı gerçekleri tekrar vurguluyor.

Sonuç olarak Prof. İlber ORTAYLI’nın, “Osmanlıyı Yeniden Keşfetmek” isimli eserinin okunmasını, bu coğrafyada yaşayan bizler için bir genel kültür gereği olarak, öneriyorum.

Kitaptan Alıntılar

* “Dolayısıyla imparatorluk bir dünya imparatorluğuydu ve İstanbul’da o imparatorluğun başkentiydi.” (Sayfa 14)

* “Her devşirme öyle bazılarının sandığı gibi gidilip zorla alınmaz. Hatta bazı fakir köyler çocuklarının bu yolla kurtulacağına, yükseleceğine inanarak gönüllü olurlar” (Sayfa 31)

* “Bundan dolayı Fatih Sultan Mehmet hakkında yazılan müspet yazılara, değerlendirmelere rağmen, belki de Fatih, Batı dünyasında en çok korkulan, nefret edilen yöneticidir... Fatih, Batı’ya karşı kompleksi olmayan Doğulu’dur. Bu tip bir insan bırakın devlet adamlarımız arasında, zamanımızın aydınları arasında bile az bulunur. Doğulu’dur ve aynı zamanda Batı’yı sever ve bilir.” (Sayfa 76)