KİTAP YORUMU-34: "Memleket Hikayeleri"

MEMLEKET HİKÂYELERİ 

   Yazarı         : Refik Halid KARAY 

    Yayınevi     : İnkılap Kitabevi 

   Basım         : 2014, İstanbul / 197 Sayfa 

   Türü           : Hikaye

   Kategori     : Ortaöğretim / Yetişkin

                                                                  Kitabın Yorumu

 

“Memleket Hikâyeleri”; Türk edebiyat tarihinde batı edebiyat yazımını örnek alan Fecr-i Ati topluluğunun kurucularından olan Refik Halid KARAY (1888-1965)’ın, “Anadolu kültürü ve insanını yalın bir İstanbul Türkçesiyle anlattığı” kasaba hikâyeleridir. 

       

Kitabın üç kelimeyle özeti; “Hikâyeler, Yoksulluk, Kurnazlık”, üç kelimeyle yorumu ise; “Akıcı, Yerel, Faydalı.” 

       

        1909-1919 yılları arasında kaleme alınan her biri 10-12 sayfalık 18 hikâyecikten oluşan kitap; “Kasaba hayatını, merkezi idarenin taşradaki etkisini, kamu görevlisi, esnaf ve köylünün hallerini, halkın yaşam gailesini, köy hayatının zorluğunu ve keyfini, kurnazından safına, varlıklısından garibanına kadar memleket insanının karakterini” konu edinir.

Hikâyelerin; dili sade, anlatımları akıcı, okunması zevklidir. Okuru tebessüm ettiren hoş bir anlatım dili vardır.

Kitaptaki birbirinden güzel ve ibretlik birçok hikâye var. Bizim 18 hikâyeden en etkileyici bulduğumuz; "Kurnaz ve köydeki herkesi dize getiren bir ağanın, yeni satın aldığı öküzünün inadına yenilmesini  anlatan" Koca Öküz isimli hikâyedir. 

Kitabın arka kapağında yer alan Nihat Sami Banarlı’nın, Cevdet Kudret’in kitapla ilgili olumlu yorumları da dikkate alındığında; Refik Halid KARAY’ın, “Başka alanlarda dolaşan Türk Hikâyeciliğini Anadolu’ya yönlendirdiği ve hikâyeciliğe yeni bir soluk getirdiği”ni söyleyebiliriz. “Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi”nde ise; Halide Edip Adıvar’ın bir adım daha ileri giden yorumuna yer verilmiş. Buna göre; “KARAY, Rus ve Amerikan Edebiyatı’ndan sonra hikâyecilikte dünya ölçeğinde bir yazar”dır. 

Kitabı bitirdiğinde okur, şu iki tespiti yapabilir. İlki; “Toplumsal davranışlarımızın, sorunlarımızın bir geçmişi var ve bu hikâyeler bugünkü kültürümüzün geçmişteki izlerini bize anlatıyor.” İkincisi; “Roman türünü sevmemiz, hikâyeleri küçümsememize sebep olmamalı. Çünkü birkaç sayfalık bir hikâye; bazen uzun bir romandan daha etkili ve akılda kalıcı mesajlar verebiliyor.” 

Sonuç olarak, okuması da zevkli bir kitap olan “Memleket Hikâyeleri”ni; 1910’lu yıllardaki Anadolu insanı ve kültürü üzerine fikir sahibi olmaları için, ilköğretim öğrencilerine tavsiye ediyoruz.

                                                                 Kitaptan Alıntılar 

(Hikayelerin İsimleri)

-      Yatık Emine (35 Sayfa)

-      Şeftali Bahçeleri

-      Koca Öküz

-      Sarı Bal

-      Vehbi Efendi’nin Şüphesi

-      Şaka

-      Küs Ömer

-      Boz Eşek

-      Yatır

-      Komşu Namusu

-      Yılda Bir

-      Hakkı Sükût

-      Kuvvete Karşı

-      Cer Hocası

-      Garip Bir Hediye

-      Bir Taarruz

-      Ayşe’nin Talihi

-      Garaz

      

        * Değerlendirmem *

* Dış Değerlendirmeler *

                   - 1000 kitap’ ta değerlendirme notu;   7.5 /10   (174 okur)

                   - Goodread’deki değerlendirme notu;   3.7 / 5   (505 okur)

                                                                                   

                                                                   😊İyi okumalar😊